Türk Turizm Araştırmaları Dergisi

Turist Rehberi Adaylarının Kariyer Kararları ve Mesleğe Yönelik Tutumları

Burak Ayyıldız — 2024-09-08

Çalışmanın amacı, turist rehberi adaylarının kariyer kararlarının ve mesleğe yönelik tutumlarının demografik değişkenler açısından farklılık farklılaşmadığının tespiti ve kariyer kararlarının mesleğe yönelik tutumlarına etkisinin belirlenmesidir. Anket, çevrimiçi ortamda uygulanmıştır. Toplamda, 385 anket elde edilmiştir. Veriler için ortalama, standart sapma, ttesti, ANOVA, regresyon ve faktör analizi tekniklerinden yararlanılmıştır. Bulgulara göre, turist rehberi adaylarının, kariyer kararlarının aylık gelir ve sınıf değişkenlerine bağlı olarak anlamlı farklılıklara sahip oldukları belirlenirken cinsiyet ve yaş değişkenine göre anlamlı farklılıklar saptanmamıştır. Buna ek olarak, mesleğe yönelik tutumları aylık gelir değişkenine bağlı olarak anlamlı farklılık gösterirken, cinsiyet, yaş ve sınıf değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar göstermemektedir. Diğer bir bulguya göre, turist rehberi adaylarının kariyer kararının, turist rehberliği mesleğine yönelik tutumları üzerindeki etkisi anlamlıdır. Diğer taraftan, bilinçli kariyer kararının mesleki tutum üzerinde anlamlı ve pozitif bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Son olarak, kariyer kararının diğer alt boyutları bilinçsiz kariyer kararı ve çevresel etmenler değişkenlerinin, mesleki tutum üzerinde anlamlı oldukları fakat bu etkinin olumsuz olduğu tespit edilmiştir. Burak Ayyıldız’ın yüksek lisans tezinden türetilmiştir.

İstismarcı Yönetim Algısının Tükenmişlik ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi: Konaklama İşletmelerinde Bir Araştırma

Nurettin Ayaz — 2024-09-08

İşgörenler ve yöneticiler arasındaki iletişim sürecinde ortaya çıkan ve işletme performansını düşürdüğü düşünülen istismarcı yönetim algısı, hâlihazırda açıklanması gereken karmaşık bir süreçtir. Bu araştırmada konaklama işgörenleri perspektifinden istismarcı yönetim algısı ile tükenmişlik ve işten ayrılma niyetine üzerine bir anlayış geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Ankara ilindeki dört ve beş yıldızlı otellerde çalışan 462 işgörenden Nisan 2020-2021 döneminde anket tekniği kapsamında toplanan verilerin analiz edildiği bu çalışmada konaklama işgörenlerinin tükenmişlik durumlarını; duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve azalan kişisel başarı alt boyutlarında şekillendirdiği görülmüştür. İşgörenlerinin istismarcı yönetici algısı ile tükenmişlik ve işten ayrılma niyetleri arasında düşük düzeyde anlamlı bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. Bu makale Karabük Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü “Konaklama İşgörenlerinin İstismarcı Yönetim Algısı: 4 ve 5 Yıldızlı Otel İşletmeleri Örneği” başlıklı yüksek lisans tezinden üretilmiştir.

Turizm Eğitimi Alan Lisans Öğrencilerinin Yapay Zekâya Yönelik Genel Tutumlarının Belirlenmesi

Demet Kırkar — 2024-09-08

Endüstri 4.0 ile birlikte hayatımıza giren birçok teknolojik yenilik günlük yaşantımızı etkilediği gibi hemen her sektörde de iş yapma biçimlerini temelden değiştirmiştir. Turizm sektöründe yatırım aşamasından tanıtım ve pazarlamaya, yönetim organizasyondan insan kaynaklarına kadar tüm süreçlerde geçmişte bilinen klasik yöntemlerin artık yeterli olmayacağı, rekabet edebilmek adına güncel teknolojilere ayak uydurmanın zorunluluk haline geldiği söylenebilir. Bu sebeple gelecekte bu sektörde istihdam edilmesi muhtemel olan turizm alanında eğitim gören lisans öğrencilerinin yapay zekâya yönelik genel tutumlarının tespit edilmesi bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Balıkesir Üniversitesi Turizm Fakültesi’nde eğitim alan 234 öğrenciye 7 Mart ile 30 Nisan 2024 tarihleri arasında anket uygulaması gerçekleştirilmiş ve elde edilen veriler analiz edilmiştir. Öğrencilerin yapay zekâ hakkında temel bilgiye sahip olduğu, popüler yapay zekâ araçlarını ödev-araştırma, bilgi edinme ve çeviri gibi amaçlarla kullandıkları, yapay zekâya yönelik genel tutumlarının olumlu düzeyde, olumsuz tutumlarının nispeten düşük düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışma, 25 Nisan 2024 tarihinde Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Turizm Fakültesi tarafından düzenlenen 22. Geleneksel Turizm Sempozyumu’nda sunulan özet bildiriden geliştirilmiştir.

Turistik Destinasyonlarda Yerel Mutfak Unsurlarının Kullanılma Durumu: İstanbul Tarihi Yarımada Örneği

Sibel Ayyıldız — 2024-09-08

Araştırmanın amacı Tarihi Yarımada’daki yiyecek içecek işletmelerinde yerel mutfak unsurlarına verilen önemi tespit etmektir. Bölgeyi ziyaret eden yerli ve yabancı turistlerin bölgede yer alan yiyecek içecek işletmelerindeki yerel mutfak unsurları hakkında görüşlerini tespit etmek ve işletmecilerin görüşleriyle birlikte irdelemek araştırmanın diğer amacıdır. Nitel araştırma yöntemiyle çalışılan bu araştırma 15 Şubat-3 Temmuz 2023 tarihleri arasında İstanbul İli Tarihi Yarımada bölgesinde yürütülmüştür. Araştırmanın işletme örneklemini 4’ü Michelin Rehberine giren restoranlar olmak üzere Tarihi Yarımada Bölgesi’nde hizmet veren 7 yiyecek içecek işletmesi temsil etmektedir. Bununla birlikte bölgeyi ziyaret etmiş olan 7'si yerli ve 6'sı yabancı olmak üzere 13 turistle yüz yüze görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz yapılarak yorumlanmıştır. Yapılan araştırmaya göre, bölgedeki işletme mutfaklarında kullanılan yerel yemeklerin çoğunun malzemeleri yerel ürün niteliği taşımaktadır. Menülerinde yerel ürünlerin yer almasının sürdürülebilirliği, müşteri memnuniyetini ve rekabeti olumlu yönde etkilediği tespit edilmiştir. Yapılan araştırma Tarihi Yarımada’daki yiyecek içecek işletmelerinde lezzet ve kalite standardı sağlayabilmek adına yerel mutfak unsurlarına önem verildiği belirlenmiştir.

Turizm İşletmelerinde İş-Yaşam Dengesi Araştırmalarına Yönelik Bibliyometrik Bir Analiz

Cansu Solmaz — 2024-09-08

Bu araştırmada turizm alanyazınındaki iş-yaşam dengesi araştırmalarının kavramsal, entelektüel ve sosyal yapısının ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda bibliyometrik analiz yönteminden yararlanılmıştır. Web of Science ve Scopus veri tabanından elde edilen 153 çalışma, R programında bibliometrix paketi kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular iş-yaşam dengesinin en çok; iş ve yaşam tatmini, örgütsel bağlılık, presenteizm, iş performansı, iş stresi, tükenmişlik ve işten ayrılma kavramları ile ilgisinin araştırıldığını göstermiştir. İş-yaşam dengesi araştırmalarda, sıklıkla iş-yaşam çatışması boyutuyla ele alınmıştır. İş-yaşam etkileşiminin bireysel boyuttaki belirleyicileri ve sonuçları, iş-aile zenginleşmesi, iş-yaşam dengesinin misafirler üzerindeki etkileri, iş-yaşam pratikleri, iş yaşam dengesinde cinsiyet araştırmaları gibi konuların gelişim potansiyeli taşıyan temalar olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmanın, yazarın bilgisi kadarıyla ulusal alanyazında turizm işletmelerinde iş-yaşam dengesi çalışmalarını bibliyometrik analiz yöntemi ile inceleyen ilk çalışma olması dolayısıyla alana katkı sağlaması beklenmektedir.

Offshoring Kavramının Türkçeleştirilerek Turizm Dil Terminolojisine Kazandırılması Üzerine Bir Araştırma

Ayşe Atar Yılmaz — 2024-09-08

Toplulukların kendilerini ifade etme şekli olarak bilinen dil, insanoğlunun geçirdiği bütün değişimleri yansıtma özelliğine sahip mükemmel bir aynadır. Bugün Türkçecilik bilincinin zayıflaması, yabancı sözlere özentinin artması ve terim kargaşası 21. yüzyıl Türkçesini etkileyen en önemli problemlerdendir ve eğer farkındalık yaratılmazsa artmaya da devam edeceği görünmektedir. Bir milletin önemli miraslarından birinin dil olduğu bilinciyle yapılan bu çalışmada Türkçesi olmayan offshoring kavramının, terimleştirme yoluyla Türkçe söz varlığına katılması amaçlanmıştır. Buradan hareketle çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılarak Türkçeleştirme yöntemi oluşturulmuş, dilsel geçerliliğin sağlanması aşamasında dilbilim uzmanlarının, kavramsal geçerlilik aşamasında ise turizm akademisyenleri olmak üzere çift taraflı uzman görüşlerine başvurulmuştur. Çalışmanın içeriğinin yanı sıra Türkçeleştirilmesi için geliştirilen terim önerileri aşamaları da Türk Dil Kurumu uzmanları ile Ankara’da yapılan görüşmeler sonrası, dil kurallarına bağlı olarak yapılmış ve kavrama uygun çeşitli mantık sistemleri geliştirilmeye çalışılmıştır. Uzman görüşleri sonucunda literatürde İngilizce adıyla kullanılan offshoring kavramına Türkçe olarak ‘’Dış Üretim Temini’’ kavramı uygun görülmüş bunun yanı sıra çeşitli Türkçe önerilerle de kavram geliştirilmeye çalışılmıştır. Türkçeye sahip çıkmanın giderek önem kazandığı günümüzde, daha önce örneğine rastlanılamayan bu çalışmanın, turizm alanında oldukça fazla sayıda yer alan yabancı kavramların Türkçeleştirilmesinin yaygınlaşacağı, bundan sonraki süreçler için Türkçeleştirmenin benimsenerek TDK sözlüğünün genişlemesine de yardımcı olacağı düşünülmektedir.