Akdeniz Ülkelerinde Turizm Sektörünün Ekonomik Etkinliğinin Değerlendirilmesi

Özet

Turizm destinasyonları açısından Akdeniz havzasında yer alan ülkeler dünya turizminde önemli bir yere sahiptir. Dünya turizm hareketliliğinin önemli bir parçası olan bu ülkelerin turizm sektörü bağlamında ülke ekonomisine katkısı birçok çalışmada incelenmiştir. Ancak bu havzada yer alan ülkelerin ekonomik etkinlikleri hakkında çalışmaya rastlanılmamıştır. Bu çalışmanın temel amacı, Akdeniz ülkesi kapsamında değerlendirilen uluslararası turizm destinasyonlarından verilerine ulaşılabilen ülkelerde turizm sektörünün ekonomik etkinliklerinin değerlendirilmesidir. Çalışmada verileri mevcut olan on dokuz ülkenin turizm sektörünün ekonomik etkinliğine ilişkin dört girdi ve iki çıktı değişkeni kullanılarak etkinlik karşılaştırması yapılmıştır. Çalışmada girdi değişkenleri olarak turistin iç turizm harcamaları, boş zaman harcamaları, iş seyahati harcamaları ve seyahat ve turizm endüstrisindeki yatırımlar, çıktı değişkenleri olarak turizm sektörünün GSYH’ye katkısı ve toplam işgücü içindeki turizm sektörü istihdam oranı kullanılmıştır. Değişkenlerin homojenliğini sağlamak için ülkelerin 2017 yılına ait verileri Travel ve Tourism Economic Impact (WTTC 2018) raporlarından alınmıştır. Ülkelerin ekonomik anlamda etkinliklerinin ölçümünde Veri Zarflama Analizi (VZA) kullanılmıştır. VZA, üretim sınırını etkin bir şekilde tanımlayan, verimlilik ve kapasite kullanımını tahmin etmek için kullanılan parametrik olmayan bir doğrusal programlama yöntemidir. Bulgulara göre ülkelerin turizm sektörünün ekonomik etkinliği açısından ilk beş ülke sırasıyla Kıbrıs, Cezayir, Libya, İtalya, Arnavutluk’tur.