Turizmde Beşeri Sermaye Gelişiminin Rolü: Turizme Bağımlı Ekonomiler İçin Panel Veri Analizi

Özet

Bu çalışmada ekonomisi önemli ölçüde turizm gelirlerine bağlı olan ülkelerde 1995-2017 dönemi için beşeri sermaye ve turizm gelirleri ilişkisinin analiz edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Gengenbach, Urbain ve Westerlund (2016), eşbütünleşme testi ve DOLSMG tahmincisi ile panel veri analizi yapılmıştır. Çalışma; GSYİH içinde turizm gelirlerinin payı yüksek olan ülkeler özelinde ikinci nesil yeni ekonometrik modellerle testler yapıldığı ve ülke bazlı katsayı tahmin sonuçları elde edildiği için literatüre katkı sağlamaktadır. Çalışmanın bulgularına göre, beşeri sermaye ile turizm gelirleri arasında uzun dönemli bir ilişki tespit edilmiştir. Ayrıca katsayı tahminine göre, beşeri sermaye ve turizm gelirleri arasındaki ilişkinin pozitif ve istatistiki olarak anlamlı olduğu kanıtlanmıştır. Bu ülke grubunda beşeri sermaye artışı turizm gelirlerini olumlu etkilemektedir.