Turizm Eğitimi Almış İş Görenlerin Gerçeklik Şoku ile Kariyer Bağlılığı İlişkisinde Çalışma Yaşam Kalitesinin Aracılık Rolü

Özet

Turizm eğitimi alan iş görenlerin sektörde kalma süresinin azlığı turizm araştırmacılarının uzun bir süredir ilgi alanı içerisinde yer almaktadır. Bu çalışmada turizm eğitimi alan iş görenlerin sektörde yaşadığı gerçeklik şoku ile kariyer bağlılığı ilişkisinde çalışma yaşam kalitesinin aracılık rolünün incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda, araştırmada nicel yöntem benimsenmiştir. Araştırmanın örneklemi olasılığa dayalı olmayan örnekleme türlerinden kolayda örnekleme yöntemine göre belirlenmiştir. Bu bağlamda Türkiye’de devlet ve vakıf üniversitelerinde lisans veya önlisans düzeyinde turizm eğitimi almış 250 iş görenler araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama tekniği olarak anket kullanılmış ve veriler 2021 Nisan-Temmuz döneminde çevrimiçi platformdan elde edilmiştir. Elde edilen verilerde tanımlayıcı istatistiklerin yanı sıra açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi gibi istatiksel analizler ve aracılık etkisini test etmek amacıyla yapısal eşitlik modellemesi kullanılmıştır. Bulgular sonucunda, gerçeklik şokunun ‘’sektör beklentilerine uymama’’, ‘’yetersizlik duygusu’’, ‘’müşteri ilişkilerinde zorlanma’’ olmak üzere üç boyutta toplandığı görülmektedir. Turizm eğitimi almış iş görenlerin gerçeklik şokuna maruz kaldığını ve maruz kalmalarında müşteri ilişkilerinde zorlanmanın yüksek olduğu saptanmıştır. Buna ilaveten, gerçeklik şoku alt boyutlarından sektör beklentilerine uymama çalışma yaşam kalitesini negatif yönde etkilediği, yetersizlik duygusunun ve misafir ilişkilerinde zorlanmanın da kariyer bağlılığı üzerinde negatif yönlü bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre çalışma yaşam kalitesinin kariyer bağlılığı üzerinde ise pozitif yönlü bir etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak, gerçeklik şoku boyutlarının kariyer bağlılığı ve çalışma yaşam kalitesi üzerinde anlamlı etkisi bulunmaktadır. Ayrıca gerçeklik şoku ile kariyer bağlılığı ilişkisine çalışma yaşam kalitesinin aracılık ettiği belirlenmiştir.